Fraszek księga pierwsza. Tom 46

Autor: Melchior Pudłowski
Opracowanie: Radosław Grześkowiak
ISBN: 978-83-68194-18-0
Wydanie: Warszawa 2025
Oprawa: miękka
Liczba stron: 284

BIBLIOTEKA DAWNEJ LITERATURY POPULARNEJ I OKOLICZNOŚCIOWEJ, tom XLVI

Fraszek księga pierwsza (1586) zbiera utwory Pudłowskiego skupione na okresie służby w kancelarii królewskiej. Swe epigramaty wzorował na poezji antycznej (anakreontyki, elegicy rzymscy) i nowołacińskiej (Andrea Alciato, Andrzej Krzycki, Klemens Janicjusz), jego głównym źródłem inspiracji była jednak twórczość czarnoleska. Humanistyczny zbiór Pudłowskiego nie tylko stanowi najwcześniejsze naśladownictwo Fraszek Kochanowskiego, ale też jako bodaj jedyny miał ambicję naśladować złożoność jego lirycznych tonów, żarty i satyryczne docinki przeplatając zadumą nad mechanizmami rządzącymi światem.

***

Melchior Pudłowski (ok. 1539–1588) po ukończeniu Uniwersytetu Krakowskiego rozpoczął służbę na dworze braci Wolskich, kasztelana brzezińskiego Stanisława oraz biskupa chełmskiego Mikołaja. Jako ich protegowany został następnie sekretarzem Zygmunta II Augusta (1564–1571). Zadebiutował w roku 1561, jednocześnie z Janem Kochanowskim. Ale choć obu łączyła praca w kancelarii, wspólni znajomi i literackie zainteresowania, choć pod przemożnym wpływem Kochanowskiego przez ponad dwie dekady uprawiał Pudłowski twórczość epigramatyczną, to podziwiany przez niego autor czarnoleski ani razu nie wspomniał go w swoich utworach.

***

Najwybitniejsze dzieła, składające się na dzisiejszy kanon staropolskiego piśmiennictwa, z natury wyrastają ponad literacką przeciętność swoich czasów. O epoce, jej mentalności i gustach znacznie więcej mówią jednak utwory nie największe, a najbardziej typowe.

Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej, udostępniając najciekawsze utwory mniej eksponowanych dziś nurtów, przybliża dzieła reprezentatywne, a przez to nie mniej ważne od arcydzieł.

Tomiki serii przygotowane są zgodnie z wymogami stawianymi edycjom krytycznym. Prezentowane teksty opatrzono objaśnieniami oraz wstępem, wprowadzającym w istotną dla utworu problematykę historycznoliteracką.

W przygotowaniu:

Albert Schlichting, Sprawa wielkiego kniazia moskiewskiego

*

Cyprian Bazylik, Utwory poetyckie

*

Kazania wygłoszone we Francji po śmierci Stanisława Leszczyńskiego

*

Jan Rudomina,

Dyjaryjusz prawdziwej ekspedycyjej przeciw Osmanowi w roku 1621