Stance

Autor oryginału: Pietro Bembo
Autor przekładu: Barbara Sosnowska
Autor komentarza: Roman Sosnowski
Autorzy wstępu: Roman Sosnowski, Marta Wojtkowska-Maksymik
Wydanie: Warszawa 2019
ISBN 978-83-65886-87-3
Oprawa: miękka
Liczba stron: 92

Seria: Dawna Literatura Włoska. Studia i Źródła. Tom 5

Włoskie powiedzenie ‘a carnevale ogni scherzo vale’, w wolnym tłumaczeniu oddawane jako ‘dobry żart tynfa wart’, w istocie odnosi się do karnawału i tego, że w tym właśnie okresie każdy dowcip jest odpowiedni. Stance rodzą się właśnie jako karnawałowy żart, wyrafinowany, wymagający dużego nakładu pracy zarówno literackiej, jak i inscenizacyjnej, ale jednak żart. Dworska atmosfera kończącego się karnawałowego święta, obecność znanego z sercowych podbojów Giuliana de’ Medici, temat miłości typowy dla wielu konwersacji tamtego czasu (choćby i tych przytoczonych w Dworzaninie), sprawiają, że Bembo żartobliwie kieruje swoją apologię do wrażliwych, wykształ­conych i znanych z ciętego języka (jak Emilia Pio) dam, które były równocześnie wzorem małżeńskiego oddania i wierności nawet ponad miarę (jak Emilia i księżna Elisabetta). Stance są też inspirowane neoplatońską wizją miłości przefiltrowaną przez doświadczenie Bemba, które już w Rozmowach w Asolo kazało mu silniej zaakcentować pierwiastek zmysłowy. Wypływając z neo­platońskiego idealizmu stają się przez to Stance epikurejskim hymnem miłosnym i nietrudno zauważyć podobieństwa do rozpoczynającej De rerum natura Lukrecjusza inwokacji do Wenus.

Seria Dawna Literatura Włoska. Studia i Źródła ma w swym założeniu przybliżać polskiemu czytelnikowi, w pełniejszym niż dotąd zakresie, literackie dziedzictwo Italii XVI–XVIII w., która, mimo swej politycznej słabości i zmiennych, nierzadko burzliwych, losów, odegrała trudną do przecenienia rolę w ukształtowaniu kulturowego oblicza wczesno nowożytnej Europy. W zaplanowanej na szereg tomów serii ukazywać się będą zarówno pojedyncze naukowe rozprawy naświetlające rozmaite aspekty piśmiennictwa dawnej Italii, z uwzględnieniem jego silnych związków z ówczesną literaturą polską, jak i przekłady włoskich tekstów literackich.