Zuzanny ufającej w Bogu niewinność. Tom 45

Autor: Kasper Modlibowski
Opracowanie: Roman Krzywy
ISBN: 978-83-68194-17-3
Wydanie: Warszawa 2025
Oprawa: miękka
Liczba stron: 242

BIBLIOTEKA DAWNEJ LITERATURY POPULARNEJ I OKOLICZNOŚCIOWEJ, tom XLV

Ułożony oktawą poemat Zuzanny ufającej w Bogu niewinność (ok. 1716) stanowi epickie opracowanie znanego epizodu z Księgi Daniela. Temat był podejmowany wcześniej w polskiej literaturze przez kilku autorów, m.in. Jana Kochanowskiego. Modlibowski znacznie rozbudował fabułę opowieści, sporo uwagi poświęcając psychice głównych postaci i zachowaniu zbiorowości osądzającej tytułową bohaterkę. Biblijną historię potraktował przede wszystkim jako źródło wiedzy o Bożych porządkach na świecie, lecz wydobył z niej także inne, zakorzenione w tradycji egzegetycznej pouczenia. Utwór nigdy dotąd nie ukazał się drukiem. Wobec braku autografu tekst restytuowano na podstawie zachowanych sześciu odpisów.

***

Kasper Modlibowski (ok. 1687–1753) herbu Dryja wywodził się z średniozamożnej szlachty wielkopolskiej. Nauki pobierał w szkołach poznańskich, a następnie zaciągnął się do chorągwi wojewody poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego, po którego stronie stanął w konflikcie o tron z Augustem II Wettynem. Po detronizacji króla rodaka (1709) udał się za granicę, by uzupełnić wykształcenie. Jakiś czas przebywał we Francji, następnie znalazł się na dworze Augusta II. Aktywność publiczną rozpoczął w latach dwudziestych XVIII w., angażując się w prace sejmiku średzkiego, który kilkukrotnie wybierał go posłem na sejm. W roku 1729 otrzymał urząd cześnika wschowskiego, a w 1736 kasztelana międzyrzeckiego. Pod koniec lat trzydziestych związał się ze stronnictwem Czartoryskich i Poniatowskich. W młodości pisywał wiersze, działalność lat dojrzałych dokumentują liczne mowy i korespondencja.

***

Najwybitniejsze dzieła, składające się na dzisiejszy kanon staropolskiego piśmiennictwa, z natury wyrastają ponad literacką przeciętność swoich czasów. O epoce, jej mentalności i gustach znacznie więcej mówią jednak utwory nie największe, a najbardziej typowe.

Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej, udostępniając najciekawsze utwory mniej eksponowanych dziś nurtów, przybliża dzieła reprezentatywne, a przez to nie mniej ważne od arcydzieł.

Tomiki serii przygotowane są zgodnie z wymogami stawianymi edycjom krytycznym. Prezentowane teksty opatrzono objaśnieniami oraz wstępem, wprowadzającym w istotną dla utworu problematykę historycznoliteracką.

W przygotowaniu:

Melchior Pudłowski Fraszek księga pierwsza

*

Albert Schlichting Sprawa wielkiego kniazia moskiewskiego

*

Cyprian Bazylik Utwory poetyckie